11 quyển sách hay về trí tuệ nhân tạo đầy hấp dẫn và thách thức

11 quyển sách hay về trí tuệ nhân tạo giải đáp những câu hỏi:

- Trí tuệ nhân tạo ảnh hưởng như thế nào đến công ăn việc làm, tội phạm, chiến tranh và mọi mặt của đời sống con người?

- Liệu cuối cùng máy móc có vượt qua cả trí tuệ nhân loại để thay thế hoàn toàn con người?

1. KỶ NGUYÊN TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta, có bao nhiêu thời gian được dùng cho những công việc mưu sinh mang tính lặp đi lặp lại buồn tẻ, có bao nhiêu thời gian dùng cho việc đọc sách, học tập, sáng tạo, tư duy, giải trí và hưởng thụ?

Một ngày của nhân viên văn phòng thành phố, ngoài thời gian dành cho ngủ nghỉ, thì có hơn 60% thời gian dành để cho giao tiếp xã giao và xử lý những công việc mưu sinh mang tính quy trình, chỉ có khoảng 10% thời gian dành cho bản thân. Ngày nay, các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học công nghệ đang nỗ lực để cho máy móc có được trí tuệ giống như con người, đồng thời để cho hoạt động con người được thông tin hóa. Những công việc mà trước đây bạn cho rằng chỉ có con người mới làm được, chẳng hạn như lái xe, phiên dịch, giảng bài, thậm chí là chẩn đoán, điều trị bệnh, thì bây giờ đều có thể giao cho máy móc. Đồng thời, máy móc cũng có thể thu nhận, truyền tải, phân tích hoạt động của con người, sau đó đưa ra những phản hồi, nhằm nâng cao hiệu quả công việc.

Tất cả những điều này sẽ làm cho cuộc sống của bạn thay đổi như thế nào? Khi bạn đi trên đường phố, đèn tín hiệu giao thông sẽ thay đổi do sự xuất hiện của bạn. Khi bạn ngồi trong nhà, nhiệt độ và ánh sáng trong nhà sẽ tự động được điều chỉnh đến trạng thái phù hợp với bạn. Ở những nơi bạn nhìn thấy và không nhìn thấy, người máy đều có thể làm việc. Có người máy làm công việc quét dọn, có người máy làm công việc quản lý các thiết bị xung quanh bạn. Ngoài ra, còn có những sự thay đổi mà có thể bạn chưa ý thức được. 200 năm trước, 70% dân số Mỹ sống ở nông thôn. Còn hiện tại, con số này chỉ còn 1%. Trong các lĩnh vực mới, xuất hiện những công việc mới: thợ sửa chữa, thợ nhiếp ảnh, kỹ sư thiết kế trang web, kỹ sư sản phẩm Khi người máy có thể đảm trách được nhiều công việc hơn nữa, thì con người nên làm gì? Bạn sẽ coi người máy là đối thủ cạnh tranh, hay là trợ thủ đắc lực?

2. ỨNG DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO ĐỂ DẪN ĐẦU

Ứng dụng Trí tuệ Nhân Tạo để dẫn đầu là một góc nhìn hấp dẫn về cách các công ty ứng dụng AI và Học Máy (Machine Learning) để giải quyết vấn đề trong kinh doanh. Giới thiệu 50 câu chuyện thực tế với những tình huống thực tế, cuốn sách này mô tả cách thức AI được ứng dụng vào thực tế nhằm giải quyết những vấn đề mà các doanh nghiệp trên toàn cầu phải đối mặt. Lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đã phát triển vượt ra ngoài khuôn khổ phòng thí nghiệm cũng như các khoa khoa học máy tính và thâm nhập vào môi trường kinh doanh chính thống. Trí tuệ nhân tạo và Học Máy được đề cập tới như là xu hướng kinh doanh hiện đại quan trọng nhất để thúc đẩy thành công. Nó được sử dụng trong các lĩnh vực từ ngân hàng, tài chính đến truyền thông xã hội và marketing. Công nghệ này tiếp tục cung cấp các giải pháp đổi mới cho các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô, mọi lĩnh vực và mọi ngành công nghiệp. Cuốn sách chuyên đề hấp dẫn này khám phá rất nhiều trường hợp minh họa về cách thức các doanh nghiệp sử dụng AI để đẩy mạnh hiệu suất và tính hiệu quả, phân tích sở thích thị trường và nhiều trường hợp khác.

3. LIFE 3.0 - LOÀI NGƯỜI TRONG KỶ NGUYÊN TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Trí tuệ nhân tạo ảnh hưởng như thế nào đến công ăn việc làm, tội phạm, chiến tranh và mọi mặt của đời sống con người?

Loài người có thể làm gì để phát triển thịnh vượng nhờ tự động hóa mà không rơi vào nghèo khó và sống thiếu mục đích?

Liệu cuối cùng máy móc có vượt qua cả trí tuệ nhân loại để thay thế hoàn toàn con người?

Cuốn sách này sẽ dẫn dắt bạn qua những câu hỏi lớn kể trên, để cuối cùng đến với vấn đề quan trọng bậc nhất của thời đại ngày nay: BẠN MUỐN TƯƠNG LAI CỦA CHÚNG TA NHƯ THẾ NÀO?

4. TRÍ TUỆ GIẢ TẠO

Ngày nay Internet, được sự trợ giúp của công nghệ máy tính và đường truyền băng rộng, đã trở thành phần thiết yếu trong đời sống của con người. Gần như bất cứ hoạt động nào liên quan đến thông tin hay kiến thức, thậm chí quan hệ xã hội, đều có thể được con người thực hiện thông qua Internet.

Mặt tiện lợi đã thật sự rõ ràng, và cũng có thể vì thế mà chẳng mấy ai sẵn sàng nhìn vào mặt tối của Internet – nó đã khiến chúng ta phụ thuộc vào nó, biến đổi cách chúng ta tư duy, thậm chí làm thui chột trí tuệ của con người.

Bằng cách viết chặt chẽ, khoa học về một chủ đề khoa học, Nicholas Carr – một tác giả, nhà báo, chuyên gia công nghệ thông tin - đã chứng tỏ cho chúng ta thấy ông hoàn toàn có lý khi lật ngược vấn đề như thế.

5. NĂM 2062 -THỜI ĐẠI CỦA TRÍ THÔNG MINH NHÂN TẠO

Theo các chuyên gia hàng đầu về robot và trí thông minh nhân tạo thì đến năm 2062 chúng ta sẽ có thể chế tạo ra được máy móc thông minh như con người. Nhưng tương lai đó sẽ trông ra sao?

Trong quyển 2062, Nghiên cứu gia hàng đầu thế giới- Toby Walsh, đã xem xét tác động của Trí thông minh nhân tạo lên công ăn việc làm, chiến tranh, kinh tế, chính trị, cuộc sống hàng ngày và thậm chí cả cái chết. Liệu tự động hóa có lấy đi công việc của người lao động không? Liệu robot sẽ có ý thức và lên nắm quyền trong mọi lĩnh vực? Phải chăng chúng ta cũng sẽ trở thành những cỗ máy bất tử với bộ não được tải lên đám mây điện toán? Thế giới kỹ thuật số với thông tin bị bóp méo và không còn quyền riêng tư sẽ thay đổi nền chính trị ra sao? Cuộc sống trên hành tinh này sẽ trông như thế nào khi con người chế tạo thành công những cỗ máy thông minh?

Những lựa chọn mà 2062 đưa ra dựa trên những hiểu biết sâu sắc về công nghệ và chúng ta cần phải thực hiện chúng ngay từ bây giờ để đảm bảo một tương lai tươi sáng cho loài người

6. THÀNH PHỐ THÔNG MINH – NỀN TẢNG, NGUYÊN LÝ VÀ ỨNG DỤNG

Thế giới đang đẩy mạnh phát triển và ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mà nền tảng là Internet kết nối vạn vật (Internet of Things – IoT), dữ liệu lớn (Big Data), robot và trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI), điện toán di động, cảm biến mọi lúc mọi nơi, hệ thống kết nối thực – ảo,… giúp cho năng suất lao động tăng lên nhanh chóng, cơ cấu lao động biến động mạnh, chất lượng cuộc sống được nâng cao, nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức mới đối với phương thức quản lý, lãnh đạo của các quốc gia, doanh nghiệp.

Trong bối cảnh của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xây dựng và phát triển thành phố thông minh (Smart City) đang là vấn đề được ưu tiên cho nghiên cứu và phát triển trên phạm vi toàn cầu. Thành phố thông minh là kết quả tất yếu, đồng thời là công cụ, phương tiện để đạt tới các mục tiêu tốt đẹp của các đô thị và cư dân của mình: là thành phố có giá trị, thành phố đáng sống, thân thiện, có khả năng phục hồi sau các thảm họa, khủng hoảng và phát triển bền vững. Kế hoạch xây dựng thành phố thông minh trên khắp thế giới đang chuyển từ bản vẽ thành hiện thực. Chúng mở ra những cơ hội phát triển mới trong một số lĩnh vực, như tăng trưởng kinh tế, kết cấu hạ tầng, giao thông vận tải, môi trường, chăm sóc sức khỏe, năng lượng… Xu hướng này không chỉ tạo ra những cơ hội đáng kể mà còn đặt ra nhiều thách thức. Giải quyết các thách thức trong việc tạo dựng, thiết lập, gia tăng sự hiểu biết về thiết kế, điều chỉnh và quản lý các thành phố thông minh một cách trí tuệ và hiệu quả là vấn đề cần thiết.

Hiện nay ở Việt Nam chưa có một tài liệu nào đề cập đến vấn đề này một cách toàn diện, cụ thể và hoàn chỉnh. Trước nhu cầu cấp thiết của việc xây dựng các đô thị thông minh, đồng thời với mục đích mang đến cho các nhà lãnh đạo cấp trung ương, địa phương, các nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học, các chuyên gia, kiến trúc sư và độc giả có nhu cầu tìm hiểu về xây dựng, phát triển thành phố thông minh và các ngành công nghiệp thông minh liên quan, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản lần thứ hai cuốn sách Thành phố thông minh: Nền tảng, nguyên lý và ứng dụng (Smart Cities: Foundations, Principles, and Applications) do Houbing Song, Ravi S. Srinivasan, Tamim I.Sookoor, Sabina Jeschke biên soạn, Nhà xuất bản Wiley ấn hành năm 2017.

7. AI TRONG CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHỆ 4.0

Cuốn sách AI trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0 là tác phẩm mang ý nghĩa khai sáng trong cuộc đua thần tốc này. Các tác giả Ajay Agrawal, Joshua Gans và Avi Goldfarb đã làm rõ ba nội dung:

- Sự phát triển của AI không thực sự đem lại cho chúng ta trí tuệ, thay vào đó là một yếu tố quan trọng của trí tuệ: sự dự đoán

- Dự đoán đem lại các dữ liệu đầu vào quan trọng cho quá trình đưa ra quyết định

- Những tính năng của AI có thể dẫn đến những đánh đổi: tốc độ nhanh hơn đồng nghĩa với ít chính xác hơn; tự động hóa nhiều hơn đồng nghĩa với ít sự kiểm soát hơn; nhiều dữ liệu hơn đồng nghĩa với ít riêng tư hơn

Nhiều người sợ hãi rằng sự phát triển của AI sẽ khiến chúng ta mất việc làm, hoặc tệ hơn, AI sẽ nổi loạn và chống lại chúng ta giống như cảnh tượng kinh hoàng trong những bộ phim khoa học viễn tưởng. Nhưng với cuốn sách kịp thời và đầy đủ thông tin này, một tương lai tươi sáng hơn dường như được hé mở cùng vô vàn những cơ hội mới, những điều tưởng chừng như không thể thực hiện được cho đến khi có sự trợ giúp của AI.

8. DEEP LEARNING – CUỘC CÁCH MẠNG HỌC SÂU

Nếu bạn sử dụng chức năng nhận diện giọng nói trên điện thoại Android hoặc phần mềm dịch thuật của Google (Google Translate) trên Internet, khi đó bạn đang giao tiếp với mạng nơ-ron (neural networks), một mạng lưới được huấn luyện bởi deep learning (học sâu). Mặc dù có khoảng cách lớn giữa thực tế và các bộ phim mà chúng ta được xem. Nhưng ngay cả những nhà văn khoa học viễn tưởng giàu trí tưởng tượng nhất cũng không thể đoán trước được các tác động cuối cùng của học sâu và trí tuệ nhân tạo đối với thế giới này.

Cuộc sống trên Trái đất tràn ngập những điều bí ẩn, nhưng có lẽ bí ẩn lớn nhất là bản chất của trí thông minh. Bản chất trí thông minh có nhiều dạng, từ thông minh của vi khuẩn cho tới trí thông minh phức tạp của con người, mỗi trí thông minh đều thích nghi một cách phù hợp trong tự nhiên. Trí tuệ nhân tạo cũng sẽ có nhiều dạng, thể hiện từng đặc điểm riêng của nó. Khi trí thông minh máy móc (machine intelligence) đã dựa vào mạng nơ-ron, nó có thể đưa ra một khuôn khổ khái niệm mới cho trí thông minh sinh học.

Cuộc cách mạng học sâu chính là sách chỉ dẫn cho quá khứ, hiện tại và tương lai của học sâu. Cuốn sách không phải lịch sử bao quát trong lĩnh vực này, mà là quan điểm cá nhân về những tiến bộ mang tính đột phá và được hình thành bởi cộng đồng các nhà nghiên cứu.

9. PHÁT MINH CUỐI CÙNG

Trí tuệ nhân tạo giúp bạn chọn những cuốn sách bạn mua, những bộ phim bạn xem, và thậm chí những người bạn hẹn hò. Nó có trong điện thoại thông minh của bạn và tới đây sẽ lái chiếc xe của bạn. Nó thực hiện hầu hết các giao dịch trên Wall Street, và kiểm soát cơ sở hạ tầng điện, nước và giao thông. Nhưng trí tuệ nhân tạo cũng có thể đe dọa sự tồn tại của con người.

Chỉ trong một thập kỷ, AI có thể đạt ngang ngửa và sau đó vượt qua trí thông minh của con người. Các công ty và cơ quan chính phủ đang rót hàng tỷ đô-la để thu được một AI với trí thông minh ở cấp độ con người. Một khi AI đã phát triển đến mức này, các nhà khoa học lập luận rằng, nó sẽ có những động lực sống giống như con người. Chúng ta có thể sẽ buộc phải cạnh tranh với một kẻ thù ngoan cường hơn, mạnh mẽ hơn và khác biệt hơn chúng ta tưởng tượng.

Thông qua việc phỏng vấn với những người có tầm nhìn xa về công nghệ, các cơ quan giám sát công nghiệp, và những hệ thống AI, cuốn sách Phát minh cuối cùng khám phá những nguy cơ của việc theo đuổi AI cao cấp. Cho đến nay, trí thông minh của con người không có đối thủ. Liệu chúng ta có thể cùng tồn tại với những thứ mà trí tuệ của chúng ta trở nên nhỏ bé hơn hẳn? Và liệu chúng sẽ cho phép chúng ta cùng tồn tại?

10. NHẤN NÚT TÁI TẠO

Nhấn Nút Tái Tạo là câu chuyện kể về sự thay đổi rất riêng, cuộc chuyển mình xảy ra bên trong Microsoft, và làn sóng công nghệ đột phá và thú vị đang ậptới nhân loại – bao gồm Trí Tuệ Nhân Tạo, Thực Tại Kết Hợp và Vi Tính Lượng Tử. Cuốn sách mổ xẻ cách con người và các tổ chức, xã hội có thể, và phải thay đổi, phải nhấn nút tái tạo trong nỗ lực không ngừng tìm kiếm năng lượng mới, ý tưởng mới và tiếp tục làm mới mình để vẫn còn tiếp tục có ý nghĩa. Tuy vậy, trọng tâm của nó vẫn là con người, và làm thế nào để một trong những giá trị cốt yếu của chúng ta – sự cảm thông – sẽ trở nên giá trị hơn trong một thế giới mà sự phát triển công nghệ sẽ làm thay đổi những giá trị hiện hữu hơn bao giờ hết.

11. LỰA CHỌN CHO TƯƠNG LAI JOB? – CHUYÊN GIA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Thế giới đang ngày càng phát triển với tốc độ chóng mặt kéo theo sự thay đổi ngành nghề thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Có những nghề sẽ biến mất, song cũng có những nghề mới ra đời đòi hỏi chúng ta cần phải có sự chuẩn bị kĩ lưỡng nhằm sẵn sàng đối mặt với những thách thức mới.

JOB? Lựa chọn cho tương lai là bộ sách giới thiệu rất nhiều ngành nghề, đặc biệt là những nghề mới thuộc các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghiệp sản xuất ô tô, robot, sẽ cung cấp những khái niệm, thông tin bổ ích nhằm giúp các bạn nhỏ trải nghiệm, mở rộng kiến thức cũng như định hướng về ngành nghề sau này. Chúc các bạn có sự lựa chọn thông minh và nuôi dưỡng những ước mơ tốt đẹp trong tương lai!